Hoe...wat...CULTUUREDUCATIE ?!?

Kunst

             cultuur          

                       erfgoed-

                         media 

educatie

Ga op onderzoek naar kunst-, cultuur-, erfgoed-en media- educatie binnen het onderwijs. Hiervoor volgde ik de raad op om eens naar de website te gaan van CANON i.v.m. het onderzoek van Anne Bamfort. Ik las aandachtig het antwoord op dit onderzoek in ‘Gedeeld, verdeeld’en nam hieruit het volgende mee :

 

                                      

Uit het eindrapport van de commissie onderwijs cultuur vatte ik het volgende samen : 

De commissie acht de structurele verankering van een specifiek leergebied in het kleuter-en leerplichtonderwijs noodzakelijk. In het basisonderwijs kan men verder bouwen op het huidige leergebied muzische vorming.  Uiteraard vereisen de voorstellen een bepaalde organisatorische ondersteuning op school, in de lerarenopleiding en nascholing, binnen de cultuursector en vanuit het beleid. Er blijkt een noodzaak tot visieontwikkeling rond cultuur-en kunsteducatie  aangepast aan de concrete context en behoeften. Leerkrachten in het basisonderwijs kunnen maar over de nodige competenties beschikken als zij deze krijgen aangeleerd in hun opleiding of via nascholing. Bovendien is een structurele samenwerking tussen onderwijs-en culturele sector onontbeerlijk. Tot slot is een extra financiële injectie nodig.

Visieontwikkeling over cultuur- en kunsteducatie in het kleuter-en lager onderwijs.

Het is de bedoeling dat ieder school een visie op cultuur- en kunsteducatie uitwerkt en dit voor een periode van zes jaar ! Het schoolteam dient deze visie te dragen en op te nemen in het SWP. De school besteedt hieraan aandacht in het volledige schoolprogramma. Cultuur- en kunsteducatie vormen een essentieel onderdeel van de doorlichtingen van de onderwijsinspectie.

Het is aan te raden dat iedere school een team opricht dat een visie op cultuur- en kunsteducatie ontwikkelt. Een team leerkrachten neemt deel aan de nascholingen.

In de visie wordt aandacht gegeven aan :

*de continue leerlijn (sensibiliseren-exploreren-activeren- reflecteren)

*aanwezigheid van voldoende middelen (geschoolde leerkrachten  Infrastructuur, financiën)

*samenwerking met cultuurpartners en cultuurschakels

 1. CULTUUR-KUNST

Cultuur en kunst zijn de dragers van ons algemeen maatschappelijk waarde-en normenpatroon, een patroon dat door nieuwe, moraalvormende instituten zoals media wordt aangestuurd.

Cultuur is alles wat door menselijk handelen is gemaakt ! Mensen geven al denkend, handelend en communicerend betekenis aan de werkelijkheid. Cultuur maakt interactie mogelijk tussen mensen onderling en tussen mensen en dingen. Cultuur omvat kunsten, het cultureel erfgoed en de media..

De kunsten zijn dan muziek, beeld, dans en drama, architectuur, film en fotografie en literatuur.

Het erfgoed omvat monumenten, archeologie, musea en ook immaterieel erfgoed (verhalen bijvoorbeeld) uit het verleden en heden, waar we tevens een waarde aan hechten en die we bewaren voor de toekomst.

 

Met de media worden dan de massamedia (kranten, TV, internet) en de creatieve industrie bedoeld. Het maakt de communicatie tussen de mensen mogelijk.

 

2. CULTUUREDUCATIE

Cultuureducatie = elke vorm van educatie die cultuur als doel of middel inzet. Het is leren over, door en met cultuur


 

Via cultuureducatie leren mensen over en met cultuur.  De klassieke invulling van dit begrip omvat de kunsten, het cultureel erfgoed en de media. En dus kunnen we ook stellen dat cultuureducatie de verzamelnaam is voor kunsteducatie, erfgoededucatie en media-educatie.

 Cultuureducatie kent twee vormen :

            *kijken, luisteren, ervaren van cultuuruitingen  (=beschouwen) Kennis ververven over achtergronden en tradities, inzichten verruimen.

            *zelf beoefenen (=creëren) Technieken, vaardigheden en uitdrukkingsmogelijkheden  verder ontwikkelen.

Cultuur is ook een instrument om educatieve doelen te bereiken.Dit veronderstelt dus een brede en culturele leer- en leefomgeving.

Naar analogie met de relatie tussen cultuur, kunst, erfgoed en media, omvat cultuureducatie zowel kunsteducatie, media-educatie als erfgoededucatie.

Erfgoededucatie Dit gaat in op de manier waarop het verleden zich in het heden manifesteert en zich in de toekomst zou kunnen manifesteren. De eigen omgeving en fysieke ervaring speelt hier uiteraard een grote rol.

Kunsteducatie laat mensen kennis maken met kunst maar geeft hen de kans kun kunstzinnige talenten te ontwikkelen. Het omvat alle kunstvormen : muziek, dans, theater, beeldende kunst, architectuur, film, fotografie, literatuur, niet alleen de traditionele maar ook de moderne vormen als popmuziek, gaming, creatieve nieuwe media, mode, design…Kunsteducatie heeft niet enkel het verwerven van kennis van kunstobjecten tot doel maar ook het bestuderen van wat deze objecten bij de beschouwer teweegbrengen.



 

Media-educatie Hieronder verstaan we het kundig en kritisch leren omgaan met massamedia.

Cultuureducatie stelt kinderen in staat al hun talenten en vaardigheden te ontwikkelen. Het mag geen geïsoleerde activiteit zijn. Het dient door te sijpelen door heel het opvoedingsproject.

Creatieve vorming is een van de pijlers van kennisoverdracht en niet een totaal andere pijler zoals veel ouders nog denken.Onze huidige schoolcultuur is nog teveel gericht op literaire geletterdheid en cognitieve vaardigheden. Kinderen die een andere taal hanteren en zich beter uitdrukken in bijvoorbeeld dans, geluid en beeld komen te weinig aan bod.

Socialisatie in kunst en cultuur leidt ook tot sociale integratie. 

3. ONDERZOEK ANNE BAMFORT

Anne Bamfort onderzocht de impact van kunst- en cultuureducatie op de ontwikkeling van kinderen en jongeren in het onderwijs.

Hieruit blijkt dat de positieve invloed van cultuur- en kunsteducatie op het welbevinden en de leerprestaties van leerlingen enkel kan worden vastgesteld bij een kwalitatief hoogstaand aanbod. En dus is het van fundamenteel belang om aandacht te besteden aan de kwaliteit van de aangeboden cultuur- en kunsteducatie.

Eén van de belangrijkste vaststellingen in het onderzoek van Anne Bamfort is het ontbreken van een doorlopende leerlijn voor cultuur- en kunsteducatie in het onderwijs.

Een andere belangrijke vaststelling van het onderzoek van Anne Bamford was dat niet alle kinderen en jongeren in Vlaanderen  kunnen genieten van een kwalitatief hoogstaande cultuur-en kunsteducatie. 

 4. BESLUIT

Kunst-cultuur-kunsteducatie-cultuureducatie-media-erfgoed-media-educatie-erfgoededucatie……..

…het is een hele boterham, veel samenhang, breed perspectief, soms zo eenvoudig maar dan ook soms zo ingewikkeld.

Voor mij is duidelijk dat kunst en cultuur één geheel vormen ! Zowel het beschouwen als het creëren is onontbeerlijk ! Erfgoed en media maken deel uit van ons dagelijkse leven, van onze opvoeding…

Kunst-en cultuureducatie is vooral genieten……goed smaken, smullen, minnen….eens je ervan proefde, heb je de smaak te pakken !

Als school, als leerkracht dien je je af te vragen :

“Wat wil ik mijn leerlingen meegeven ? Waarvan kan ik hen laten proeven ?” We willen onze kinderen een bepaalde houding aanleren.  Op school moet er naast het aanleren van vaardigheden en kennis uiteraard ook aandacht zijn voor creativiteit en innovatie !  Wij dienen de kinderen te prikkelen, warm te maken….

cultuureducatie = kunsteducatie + erfgoededucatie + media-educatie ...moeten in ons onderwijs een vaste plaats innemen. Het is onze taak om kinderen een brede waaier aan te bieden en hen van het brede spectrum, van alle muzische talen te laten proeven.

Dan moeten we er natuurlijk over waken dat we onszelf  nascholen  maar ook werk maken van een degelijke visie en een leerlijn uitwerken voor onze school.

Als muzo-coach in wording wil ik hieraan zeker werken in de toekomst. Op zoek naar collega’s die mee aan de slag willen, een duwtje geven aan de collega’s die nog twijfelen en proberen door ons enthousiasme de anderen die het helemaal niet zien zitten toch een beetje warm te maken ! Een hele uitdaging maar zeker de moeite waard !

Peter Adriaenssens geeft dit mee :






 

Creativiteit is respectvol zijn voor de taal die het dichtste aansluit bij je persoonlijkheid. Wie creatief is, geniet van het maken en het tonen aan de anderen die zeggen dat het goed gedaan is. Kunst en creatie is de beste manier om jonge mensen de waarde te leren ontdekken van wat hen ligt en op die manier ook de waarde van ‘werken’. In het leren van waarden en normen kan een kind niet breed genoeg worden geïnspireerd. Naast thuis en de school, moet het spectrum van plaatsen, die je uitdagen tot een standpunt, zich uitbreiden. Te veel mensen zien creativiteit als een heel apart stuk van de opvoeding. Als een luxe. En als kinderen een uur creatieve vorming hebben in de klas, is dat volgens de meeste ouders een uurtje vakantie. Alsof het denken dan wordt stilgelegd !

 Bronnen

*cursus beeld muvo Marianne Ivens

*Cultuureducatie Wikipedia

*Gedeeld/Verbeeld Eindrapport commissie onderwijs

*Canon Cultuurcel

*leerplannen muvo

History of a song for my love...een leuke avond

Op donderdag 14 maart woonde ik in het NTG Gent de voorstelling 'History of a song for my love' bij. Zaki tourt met een schare rasartiesten ( Jan Hautekiet, Axl Peleman, Guy Swinnen...) door Vlaanderen met deze voorstelling. De beste liefdesnummers met de leukste anekdotes !
Muzen in de muziek, verhalen achter hartverscheurende nummers over de liefde-van-hun-leven...er zijn er door de jaren heen veel geschreven. Maar zeg nu zelf : niet ieder van ons krijgt van zijn of haar geliefde een zelfgeschreven song als liefdesgeschenk. Bloemen, pralines, parfum, lingerie, leuke gadgets, een romantisch weekendje weg, het verbleekt bij dat originele eigenhandig geschreven liedje.
History of singersongwriters, Jazz, Soul, One Hit Wonders. Gezien succes om een traditie vraagt, maakte Zaki samen met Ron Reuman graag een vervolg op deze Histrylogiereeks.
Het concept blijft behouden : een verteller die zich verdiept in het thema, neemt het publiek mee langs een aantal legendarische ankerpunten binnen het belichte genre.
En zo genoot ik van een toegankelijke, amusante avond vol weetjes en romantiek gebracht door de man die mij en de rest van Vlaanderen naar plaatjes leerde luisteren. Jaja...en dat is al een tijdje geleden !
't Was in ieder geval de moeite waard ! Wie echt nog wil gaan luisteren, hier en daar is nog een plaatsje vrij ! info@maandacht.be

Geplukt uit de MUZO-BOOM !

In onze muzo-boom in de leraarskamer vind je altijd wel leuke ideetjes en tips voor muzische tussendoortjes in de klas. Zo zijn er leuke tips voor muziek, muzische taal, drama en beweging ! Beeld wordt de komende weken in de kijker gezet ! Hieronder enkele voorbeelden ! Ondertussen is de muzo-boom helemaal in de paassfeer !

(door de hevige sneeuwval is onze fotograaf niet ter plaatse geraakt...foto volgt morgen !)

 BEWEGEN

Organisatie :  Ga voor deze activiteit naar de speelplaats. Verdeel de klas in twee groepen en plaats ze op een rij naast elkaar en tegenover iemand anders.

Opdracht   :

*Op gegeven sein wandelen naar de overkant en elkaar strak in de ogen kijken. Oefen dit want ze moeten dit geconcentreerd doen.

*Idem maar als ze elkaar passeren doen ze een vaste beweging : bv ronddraaien.

*Naar elkaar stappen en elkaar zo dicht mogelijk, zo ver mogelijk passeren, veranderen van richting

*Silly walks : iedereen stapt met een gekke pas ! Heel leuk ! Zeker fotootje nemen of filmen ! (mss vooraf John Cleese bekijken : ministry of silly walks http://www.youtube.com/watch?v=i5Jyu6eioZ4)

 

BEWEGEN

Organisatie : Aansluitend bij WO-thema, taal, wiskunde, enz. noteer je vijftal woorden op een blaadje papier. Zoek bij ieder woord een gebaar !

Opdracht :

*De vijf gebaren worden ingeoefend, kaartje omhoog en gebaar of beweging maken. Hierin varieer je door de volgorde regelmatig te wijzigen. Moeilijkheidsgraad aanpassen door meer kaartjes, ….

*We herhalen de bewegingen en vergroten er eentje uit !

*Steek er een herhaling in.

*Op een gegeven sein wordt er bevroren : bv. Rode kaart in de lucht.

*We doen de bewegingen op muziek : aanbieden van verschillende ritmes

Commuzikeren…

Spelen met woorden :

...De lkr. biedt prenten aan van voorwerpen en laat ze door de kleuters of lln. benoemen. De kaartjes worden verdeeld en de kinderen gaan op zoek naar een vriendje dat het woordje heeft om samen een nieuw woord te maken.Komt een lln bij een ‘verkeerd vriendje’ terecht dan wordt er ook een nieuw woord gemaakt en wordt dit woord besproken.

…woordkaarten aanbieden waarmee de lln. nieuwe woorden maken, betekenis bespreken, eventueel in ‘gedicht’vorm gieten.

…de homoniemenlotto : kennismaking met de betekenis van woorden d.m.v. homoniemenlotto. Bv. Lkr zegt ‘pad’ en lln. leggen jeton op de tekeningen : weg-kikker.

…woordspelingen : werken met omschrijvingen en woorddelen. Eerste deel enkele voorbeelden aanbieden en de lln. zoeken zelf de combinatie. Bv. Paling onder de tram = aalmoes / aandeel in munitie = knaleffect / eitunnel = achterwerk van de kip…..

Vervolgens kunnen de lln. op zoek gaan naar woorden en er een andere betekenis aan geven. Nog andere voorbeelden : huiswerk, wentelteefje, voetzoeker, zandloper, rijtuig…….

Drama…

Tableau vivant

Vooroefening : Concentratiespel  Op afgesproken signaal stokstijf stilstaan, lkr. probeert de lln.af te leiden.

Vooroefening : losmaakoefening Je wordt ’s morgens wakker en je neus is weg, in de plaats zit er ….(schrijfgerei). Schrijf je naam op je bank, een bord, een bord langs de autostrade……De lln. lopen tijdens het schrijven rond. Als de lkr. BEVRIES roept, blijven de kinderen staan. Ze blijven ademen. Enkele kinderen blijven staan, de anderen ontspannen. De kinderen die nog stilstaan worden besproken….

Tot slot kunnen enkele kinderen een ‘compositie ‘ maken met ‘bevroren beelden’ Ze vertellen wat ze maakten.

Tableau vivant van een schilderij of foto. Leg accent op vaste spanning in houding zonder beweging

Muziek…

Ritmekaarten.

Vooroefening:

Bouw een woordspin op m.b.t. het thema

Laat de leerlingen de ritmes van de woorden klappen.

Kern:

Laat de kinderen zelf een woord bedenken (of gebruiken van de woordspin)
en hier een ritme bijklappen.

Laat hen een ontwerp maken hoe ze hun woord met 1 symbool kunnen voorstellen.

bv. Blik-sem  door 

Op deze manier maken ze hun eigen ritmekaart.

Mogelijkheden tot verwerking:

Ø De ritmes eenstemmig opzeggen/klappen

Ø De klas in drie groepen verdelen, iedere groep krijgt een eigen ritme. Groep 1 start, daarna komt groep 2 erbij, als laatste groep 3

Ø Evt. ook instrumenten erbij gebruiken

  

 

 

 

Velle werkt aan de paarse opdracht !

 Nog twee weken en dan is het zover : dan komen de heksen kijken of de paarse opdracht gelukt is. Zullen we de paarse opdracht tot een goed einde brengen. In het eerste en zesde leerjaar gingen ze afgelopen vrijdag al aan de slag ! Benieuwd hoe het er in de andere klassen aan toe gaat ! Verslag volgt nog ! We zijn in ieder geval op de goede 'heksen' weg. Geniet mee van allerlei soorten paarse eieren en gekke paarse kippen !

Ben Benaouisse Live !

Vrijdag, 15 maart  trok ik naar de Kaho om er te luisteren naar Ben Benaouisse. Een heel interessante 'ontmoeting', een speciaal, intrigerend, sympathiek man....

Hij werd door Kunstenplatform Warp uitgenodigd om deel te nemen aan de tentoonstelling Coup de ville in het najaar te Sint-Niklaas. Kunstenaars realiseren hierbij een werk op een specifieke locatie die kan bestaan uit een woonkamer, museumruimte, publieke plaats, tuin en dergelijke. Vooraf wordt de stad verkend, de lokale geschiedenis onderzocht en wordt contact gezocht met de 'locals'.

Wie is Ben Benaouisse ?

Hij is een danser, performer en beeldend kunstenaar,  zoals hij zelf zegt is hij van alle drie een beetje...hij reist voortdurend tussen verschillende projecten.
Hij volgde geen specifieke kunstopleiding. Het besef om 'kunstenaar' te worden, gebeurde in twee fasen : hij was enorm gefascineerd na het zien van een dansclip op televisie en de daaropvolgende mislukte studie deed hem de huidige weg inslaan !
Hij danste voor Les Ballets C. de la B. (opgericht door Alain platel). In zijn performances zoekt hij de grens op tussen kunst en leven.  Kunstenaars zoeken voortdurend naar een plek die ze niet kennen !
Hij is enorm geboeid door het werk van Pina Bausch. Een choreograaf komt met vragen en vanuit die vragen groeit het geheel, antwoorden hoef je niet altijd te hebben.

 

Kunst is een doel en gaat ervoor zorgen dat je je gaat isoleren.  Kunst zit in een kader, buiten de kader is er niks ! Bij hedendaagse kunst vallen de criteria om te beoordelen weg en is het vooral belangrijk om te tonen ! Performance is voor hem beeldende kunst. Alles laat zijn sporen na.

 

In het najaar organiseert Ben B mee Coup de Ville. Voor het project 'polytiek' is hij nog op zoek naar spullen die op zolders staan, spullen die je eigenlijk liever naar de kringloopwinkel of de papierbak wil brengen : oude foto's, afgedankt speelgoed, verloren gewaande spullen, een doos met nog wat huisraad van tante Bertha...enz. Wil je weten wat hij met al die spullen zal doen, dan noteer je maar 'Coup de Ville' op je agenda in het najaar ! Het wordt meer dan de moeite waard !


Als iemand zijn eigen taal heeft gevonden, kan hij de mooiste dingen maken.

Super-Sneeuwklassen

Van 26 februari tot 6 maart gingen we met het zesde op sneeuwklassen naar St-Luc. Het werden super-leuke-coole toffe, intense en vermoeiende dagen ! Alles zat mee : heel fijne skimonitoren, schitterende sneeuw, een prima hotel met heel fijn personeel, zeven zonnen aan de hemel, heel lekker eten, ...

Iedere dag trokken we met plezier naar de skipistes. Tweemaal konden we genieten van een heerlijk middagmaal op de piste.....we wandelden richting Weisshorn en gleden met de schupjes....we trokken op stap in het dorp en deden een klapke met de locals !

Ook het muzisch tintje was hier alom aanwezig. Iedere avond lazen de juffen of meesters voor uit ons eigen verhalenboek. Wat keken we uit naar de uitreikingen van de 'gouden sneeuwballen'We bewerkten ons eigen knuffelkussen....er werd genaaid dat de stukken eraf vlogen ! Tijdens het vieruurtje werden we getrakteerd op chocolademelk en koekjes maar toonden we ook onze beste dansprestaties ! Reini kwam zingen en de casino-avond werd een groot succes ! We eindigden deze week met een heerlijk feestmaal en een schitterende bonte avond ! Lekker gebruind en met een rugzak vol fijne herinneringen en zotte verhalen keerden we weer naar huis.
Heel dankbaar omdat alles zo goed verlopen is.
Dank aan allen die van deze week een onvergetelijke week maakten, dank aan de mama's en de papa's, dank aan de juffen en meesters, de skimonitoren, de buschauffeur, het keukenpersoneel, Bart de hoteldirecteur, Mijnheer directeur....